Temat jakże istotny, a jak mało się o nim pisze. Dziś o zatrudnianiu osób innego pochodzenia niż polskie. W branży kosmetyczno-fryzjerskkiej zatrudnia się wiele osób różnego pochodzenia i temat ten jest bardzo istotny nie tylko z perspektywy respektowania praw cudzoziemców, ale również wymogów jakie są stawiane na polskich przedsiębiorców.
Dziś w ramach cyklu 5 Pytań Do.. wywiad z Mirosławą Woźniak, prawnikiem zajmującym się doradztwem do spraw cudzoziemców.
1. Wiele osób przyjeżdżających do Polski zastanawia się jakie kroki powinni podjąć w celu pobytu i pracy zgodnie z prawem. Jakby Pani opisała 5 kroków, który trzeba wykonać aby legalnie pracować w Polsce?
MW: Przede wszystkim należy znaleźć pracodawcę w Polsce, który zatrudni legalnie cudzoziemca w Polsce. Praca wykonywana nielegalnie naraża pracodawcę na wysokie kary finansowe a cudzoziemca na wpis do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium RP jest niepożądany skutkujący zakazem wjazdu do Polski.Kolejnym krokiem jest uzyskanie jednego z dokumentów dopuszczających cudzoziemca do polskiego rynku pracy: zezwolenia na pracę, zezwolenia na pracę sezonową, oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi (ewentualnie być zwolnionym z tego wymogu na podstawie szczególnych przepisów) lub zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. O dokument dopuszczający do polskiego rynku pracy występuje pracodawca.Jednak sam dokument dopuszczający cudzoziemca do polskiego rynku pracy nie jest wystarczający do świadczenia pracy. Koniecznie należy zawrzeć umowę o pracę, bądź jedną z umów cywilnoprawnych – umowę zlecenia albo umowę o dzieło na warunkach określonych w zezwoleniu na pracę.Ostatnim, istotnym krokiem jest uzyskanie tytułu pobytowego, którego podstawa musi uprawniać do wykonywania pracy, np. odpowiednia wiza lub zezwolenie na pobyt bądź pobyt w ruchu bezwizowym dla określonej grupy cudzoziemców.
2. Jakie według Pani są błędy formalne związane z pobytem popełniane przez osoby, które przyjeżdżają do innego kraju w celu podjęcia pracy?
MW: Dość powszechnym problemem jest deklarowanie wjazdu w celu turystycznym, a w praktyce podejmowanie aktywności ekonomicznej bez wymaganego zezwolenia. Częstym zjawiskiem jest też brak znajomości przez cudzoziemieców przepisów prawnych dotyczących pobytu i zatrudniania cudzoziemców w Polsce, czasu trwania w urzędach procedury legalizującej i brak znajomości języka polskiego. Warto przynajmniej na poziomie podstawowym nauczyć się naszego języka, wówczas łatwiej będzie w początkowym okresie zaadaptować się cudzoziemcowi w Polsce.
3. Na co powinien zwrócić uwagę cudzoziemiec według Pani podejmując pracę u polskiego pracodawcy?
MW: Należy przede wszystkim zwrócić uwagę, czy cudzoziemiec otrzymał jeden egzemplarz zezwolenia na pracę lub oryginału oświadczenia złożonego przez pracodawcę w powiatowym urzędzie pracy i wpisanego tam do ewidencji oświadczeń. Czy pisemna umowa, będącą podstawą wykonywania pracy, sporządzona została w języku dla niego zrozumiałym. Ważne dla cudzoziemca jest aby treść umowy o pracę bądź umowy cywilnoprawnej była zgodna z warunkami wynikającymi z dokumentu pozwalającego na wykonywanie pracy, który otrzymał pracodawca, ze szczególnym zwróceniem uwagi na wysokość wynagrodzenia, które nie może być niższe niż określone w zezwoleniu na pracę cudzoziemca, oświadczeniu o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi lub zezwoleniu na pobyt czasowy i pracę.Zatrudnieni w Polsce cudzoziemcy w pewnych sytuacjach mogą też nie być świadomi, iż pracodawca nie dopełnił formalności związanych z powierzeniem pracy i nie zgłosił jego jako pracownika do urzędu skarbowego i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz nie opłacał składek ani podatków. Nie wpływa to na status legalnego pobytu cudzoziemca w tym momencie, ale w przyszłości może negatywnie wpłynąć na uzyskanie przez cudzoziemca kolejnego zezwolenia na pobyt i pracę. Dlatego warto sprawdzić pracodawcę czy w związku z zawartą umową wywiązuje się w pełnym zakresie z nałożonych na niego ustawowych zobowiązań.Zdarza się również zmiana przez cudzoziemców pracodawcy. Cudzoziemiec posiadający dokument uprawniający do pobytu w związku z pracą powinien w takiej sytuacji poprosić nowego pracodawcę o przekazanie mu dokumentu zezwalającego na pracę.W interesie cudzoziemca leży dbałość o legalne zatrudnienie. Nie spotkają go wtedy niepożądane, stresujące niespodzianki.
4. Pytanie z drugiej strony na co powinien zwrócić uwagę pracodawca polski, który chce zatrudnić cudzoziemca?
MW: Pracodawca zatrudniający cudzoziemca musi mieć świadomość różnorodności kulturowej, która czasami wymusza inny rytm pracy niż powszechnie nam znany. Religia, obyczaje, inne kalendarze niż obowiązujący gregoriański w Polsce wymuszają na pracodawcy respektowanie praw i wolności w zakresie kultywowania obchodów świąt zgodnych z wiarą wyznawaną przez obcokrajowca. Pracodawca powinien sprawdzić – przed pojęciem pracy przez cudzoziemca – posiadanie przez niego odpowiedniej podstawy legalnego pobytu – np. wizy, karty czasowego pobytu lub stempla w paszporcie w określonych przypadkach, który potwierdza złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, pobyt rezydenta długoterminowego UE lub pobyt stały. Powinien również, przez cały okres wykonywania pracy przez cudzoziemca przechowywać kopię tego dokumentu.
5. Czy jest coś co według Pani pracodawca mógłby zrobić „więcej/lepiej” aby cudzoziemcom pracowało się lepiej w Polsce?
MW:To jest temat rzeka, ale na pewno powinien zadbać o to, aby jego pracownik-cudzoziemiec otrzymał kompletną informację o zasadach pobytu i pracy w Polsce. Jest to bardzo ważne dla tych obcokrajowców, którzy przyjeżdżając do Polski do pracy wiążą swoją przyszłość z Polską w dłuższej perspektywie i dla pracodawcy również, aby miał zadowolonego pracownika.Aby zapewnić większą ochronę zatrudnionym pracownikom, pracodawca powinien zatrudnić cudzoziemca na podstawie umowy o pracę, a nie na podstawie umowy zlecenia bądź umowy o dzieło. Wiem, że nie zawsze jest to możliwe. Zawieranie z pracownikiem umowy cywilnoprawnej dość często podyktowane jest mniejszymi obciążeniami finansowymi, a mianowicie brakiem konieczności opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w przypadku umowy o dzieło i przez pewien czas w przypadku umowy zlecenia. Niestety negatywnie wpływa to na możliwość przestrzegania praw pracowniczych. Przykładowo Państwowa Inspekcja Pracy nie ma prawa do kontrolowania zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych, co powoduje w praktyce brak jakiejkolwiek ochrony praw pracowniczych cudzoziemca.
Bardzo dziękuję za wywiad. Moim gościem była Mirosława Woźniak
Pyxis Group sp. z o.o.
Legal & IT Consulting in Poland
Instagram: Mirosława Woźniak
@prawnik_doradztwo_imigracyjne
www.pyxisgroup.pl
Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis