Dziś post o dość ważnym zakresie jakim jest tajemnica przedsiębiorstwa. Niby oczywisty temat bo jak tajemnica przedsiębiorstwa, to tajemnica i co tu tłumaczyć. Oglądając social media widzę jednak, że niektórzy niestety nie wiedzą, że sami sobie szkodzą upubliczniając informacje, które powinny być poufnymi informacjami w danym biznesie, a które najzwyczajniej w świecie może wykorzystać konkurencja.
Czym jest tajemnica przedsiębiorstwa?
Tajemnicę przedsiębiorstwa reguluje artykuł 11 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r.o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Może mieć ona charakter techniczny, technologiczny, organizacyjny lub posiadać wartość gospodarczą w zakresie w jakim dany biznes funkcjonuje. Warto wskazać, że wszelkie wartościowe dla biznesu informacje nie powinny być ujawnione, albowiem ujawnienie do wiadomości publicznej nie jest już tajemnicą. Innymi słowy, aby coś było objęte tajemnicą należy podjąć niezbędne działania w celu zachowania poufności.
W świetle wskazanego powyżej artykułu 11 – „Przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności.
Pozyskanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, w szczególności gdy następuje bez zgody uprawnionego do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi i wynika z nie- uprawnionego dostępu, przywłaszczenia, kopiowania dokumentów, przedmiotów, materiałów, substancji, plików elektronicznych obejmujących te informacje lub umożliwiających wnioskowanie o ich treści.
Wykorzystanie lub ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, w szczególności gdy następuje bez zgody uprawnionego do korzystania z informacji lub rozporządzeniami i narusza obowiązek ograniczenia ich wykorzystywania lub ujawniania wynikający z ustawy, czynności prawnej lub z innego aktu albo gdy zostało dokonane przez osobę, która pozyskała te informacje, dokonując czynu nieuczciwej konkurencji.
Ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa stanowi czyn nieuczciwej konkurencji także wówczas, gdy w chwili ich ujawnienia, wykorzystania lub pozyskania osoba wiedziała lubprzy zachowaniu należytej staranności mogła wiedzieć, że informacje zostały pozyskane bezpośrednio lub pośrednio od tego, kto wykorzystał lub ujawnił je w okolicznościach określonych w ust. 4.
Wykorzystywanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa polegające na produkowaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu, a także przywozie, wywozie i przechowywaniu w tych celach towarów stanowi czynnieuczciwej konkurencji, jeżeli osoba dokonująca wskazanej czynności wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła wiedzieć o tym, że właściwości towarów, w tym estetyczne lub funkcjonalne, proces ich wytwarzania lub zbywania zostały w znacznym stopniu ukształtowane w następstwie czynu określonego w ust. 1, dokonanego w okolicznościach określonych w ust. 4.
Pozyskanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji, jeżeli nastąpiło w wyniku niezależnego odkrycia lub wytworzenia albo obserwacji, badania, rozłożenia na części, testowania przedmiotu dostępnego publicznie lub posiadanego zgodnie z prawem przez osobę, która pozyskała informacje i której uprawnienie do pozyskania informacji nie było ograniczone w chwili ich pozyskania.
Ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji, gdy nastąpiło w celu ochrony uzasadnionego interesu chronionego prawem, w ramach korzystania ze swobody wypowiedzi lub w celu ujawnienia nieprawidłowości, uchybienia, działania z naruszeniem prawa dla ochrony interesu publicznego, lub gdy ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa wobec przedstawicieli pracowników w związku z pełnieniem przez nich funkcji na podstawie przepisów prawa było niezbędne dla prawidłowego wykonywania tych funkcji.”
Innymi słowy tajemnica przedsiębiorstwa to nie tylko zakres realizacji prac, pomysłów, ale również wszelkiego rodzaju informacje, które mają wartość gospodarczą.
W świetle wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2000 r. I CKN 304/00 (zobacz również wyrok SN z dnia 5 września 2001 r., sygn. akt I CKN 1159/00), którego treść wskazuje, że:
„Powszechnie przyjmuje się, że informacja ma charakter technologiczny, kiedy dotyczy najogólniej rozumianych sposobów wytwarzania, formuł chemicznych, wzorów i metod działania. Z kolei informacja handlowa obejmuje, najogólniej ujmując, całokształt doświadczeń i wiadomości przydatnych do prowadzenia przedsiębiorstwa, nie związanych bezpośrednio z cyklem produkcyjnym.
Informacja (wiadomość) „nie ujawniona do wiadomości publicznej” to informacja nieznana ogółowi lub osobom, które ze względu na swój zawód są zainteresowane w jej posiadaniu. Taka informacja podpada pod pojęcie „tajemnicy”, kiedy przedsiębiorca ma wolę, by pozostała ona tajemnicą dla pewnych kół odbiorców, konkurentów i wola ta dla innych osób musi być rozpoznawalna. Bez takiej woli, choćby tylko dorozumianej, może ona być nieznana, ale nie będzie tajemnicą.
Informacja nie ujawniona do wiadomości publicznej traci ochronę prawną, gdy każdy przedsiębiorca (konkurent) dowiedzieć się o niej może drogą zwykłą i dozwoloną, a więc np. gdy pewna wiadomość jest przedstawiana w pismach fachowych lub gdy z towaru wystawionego na widok publiczny każdy fachowiec poznać może, jaką metodę produkcji zastosowano. „Tajemnica” nie traci zaś swego charakteru przez to, że wie o niej pewne ograniczone koło osób, zobowiązanych do dyskrecji w tej sprawie, jak pracownicy przedsiębiorstwa lub inne osoby, które przedsiębiorca wtajemnicza w proponowany im interes.”
W świetle tego wyroku wskazano również, że „na przedsiębiorcy spoczywa dodatkowy ciężar podjęcia odpowiednich działań organizacyjnych i porządkowych w celu utrzymania danej wiadomości w tajemnicy. Powinien on ponadto poinformować pracownika o poufnym charakterze wiedzy, techniki, urządzenia itp.” Oznacza to, że nieodzownym elementem przed dopuszczeniem do pracy pracownika czy zleceniobiorcy, partnera biznesowego itp., koniecznym jest podpisanie odpowiedniego oświadczenia o zachowaniu poufności tajemnicy przedsiębiorstwa. (Wzór takiego oświadczenia, do edycji można u mnie zamówić).
Co ważne w umowie powierzenia danych osobowych biorąc pod uwagę przepisy RODO również obligatoryjnym elementem jest zachowanie poufności.
Oglądając w social mediach posty z informacjami o strategii, planach danej marki oraz krokach jakie realizuje do osiągnięcia określonego celu zawsze przed oczami pojawia mi się tajemnica przedsiębiorstwa. O ile wiele przedsiębiorstw informuje o tym jakie ma plany na przyszły rok – przykładowo ekspansja salonów kosmetycznych w ilości x…, o tyle najwięksi gracze nie informują jak krok po kroku do tego dochodzą, jakie błędne decyzje są podejmowane, jakie prawidłowe itd. Głównie dlatego, że wypracowane schematy działań mogą być kluczowe dla osiągnięcia sukcesu a co za tym idzie know how może być kluczowe. Jeżeli dany przedsiębiorca o nim pisze w sieci – konkurencja może go modyfikować i posiadać lepsze rezultaty przyjmując podobne rozwiązania.
Nie dziwmy się za tem, jeżeli ktoś w social media dokładnie krok po kroku opisuje co zamierza zrobić, jak zamierza zrobić i jakie narzędzia czy inne rozwiązania przyjmuje i czy to się sprawdzi, czy nie, że za chwilę podobne rozwiązania zobaczy u konkurencji.
Warto zastanowić się kilka razy zanim w sieć wrzuci się zakres dotyczący prowadzenia swojej działalności, który przez innych może być wykorzystany. Oczywiście, ktoś mógłby powiedzieć, że przecież nie trzeba się martwić konkurencją bo ona była jest i będzie. Natomiast w mojej ocenie warto dbać o własne interesy – „dziecko” jakim jest własny biznes, na który ciężko się pracuje.
Bibliografia:
- Ustawa Kodeks cywilny
- Ustawa o o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
- Wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2000 r. I CKN 304/00
__________________________________________________
Podana powyżej treść nie jest opinią prawną ani poradą prawną. Wszelkie decyzje powinny być podejmowane na podstawie dokładnej analizy ryzyka oraz weryfikacji prawnej. Tylko dokładna weryfikacja stanu faktycznego Twojej sprawy umożliwia wskazanie najlepszych rozwiązań prawnych w Twojej sprawie. W tym celu skontaktuj się z prawnikiem. Artykuły zamieszczone na stronie są aktualne na dzień publikacji, z racji tego, że prawo często się zmienia mniej na uwadze to, że podane informacje mogą być już nieaktualne.
Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis